Posiadanie firmy łączy się bezpośrednio z potrzebą prowadzenia księgowości. Na podstawie dokumentów księgowych rejestrowane są wszelkie zdarzenia finansowe zachodzące w firmie, dzięki czemu znacznie łatwiej weryfikować wydatki. Dowody księgowe uwzględniają m.in. dane dotyczące sprzedaży i zakupów, inwestycji czy wydatków firmy i informacje z zakresu podatków oraz wynagrodzenia pracowników. Z uwagi na fakt, że księgowość jest istotnym i szerokim działem właściwie każdej działalności, biorąc pod uwagę jej wielkość niezbędna jest księgowa, zatrudnione biuro rachunkowe lub cały dział odpowiedzialny za prowadzenie ksiąg rachunkowych.
Istnieją dwa podstawowe sposoby prowadzenia rozliczeń księgowych, są to: księga handlowa, inaczej pełna księgowość i księga przychodów i rozchodów, inaczej księga podatkowa. Przepisy opisane w ustawie o rachunkowości określają, które przedsiębiorstwa muszą wybrać pełną księgowość, a którą wystarczy księga przychodów i rozchodów. W zależności od działalności i od samego charakteru przedsiębiorstwa i przychodu roku obrotowego.
Sposoby prowadzenia księgowości
Pełna księgowość to najobszerniej rozbudowana forma rozliczeń. Poprzez szczegółowe dane wskazuje finansową sytuację przedsiębiorstwa: płynność, rentowność i gospodarność finansową. Na podstawie księgi handlowej przedsiębiorstwo rozlicza się z fiskusem. Według ustawy o rachunkowości do prowadzenia pełnej księgowości zobowiązane są m.in. spółki handlowe w tym osobowe, kapitałowe i spółki w organizacji, stowarzyszenia oraz fundacje nawet w przypadku, gdy ich źródłem przychodu są jedynie składki członków, a także województwa, powiaty, gminy i ich związki. Poza tym pełną księgowość prowadzą osoby fizyczne, cywilne spółki osób fizycznych, spółki jawne osób fizycznych i spółki partnerskie, jeśli we wcześniejszym roku obrotowym ich przychody netto ze sprzedaży towarów, produktów i operacji finansowych miały co najmniej wartość 2.000.000 euro w polskiej walucie.
Z kolei księga przychodów i rozchodów to księgowość uproszczona. Wpisy dotyczące przychodów i rozchodów muszą obejmować w tym przypadku rejestr dochodów, kosztów i przychodów z rozgraniczeniem na zwolnienia podatkowe. Do wykazu w księgowości uproszczonej muszą być dodane także ewidencje środków trwałych, zatrudnionych osób, a oprócz tego spis dochodów zwolnionych z podatku z poprzednich lat. Księgę przychodów i rozchodów prowadzą osoby fizyczne, cywilne spółki osób fizycznych, spółki jawne osób fizycznych i spółki partnerskie, których przychód pełnego roku nie jest wyższy 2.000.000 euro w polskiej walucie.
Metoda prowadzenia księgowości uzależniony jest od działania firmy, charakteru, wielkości i struktury. O tym, któremu sposobowi prowadzenia księgowości powinna podlegać dana firma zawsze można omówić ze specjalistą. Na przykład zakładając firmę z pomocą biura rachunkowego, przedsiębiorca z pewnością otrzyma wskazówki wprost od księgowej, która forma będzie najodpowiedniejszą.
e-księgowość
Podobnie jak w pozostałych obszarach, w księgowości również tworzą się nowoczesne metody technologiczne. Dużym ułatwieniem w prowadzeniu firmy są stworzone przez lata komputerowe programy, oferujące sprawne prowadzenie księgowości. Często takie programy da się wykupić w abonamencie lub na własność. Znaczna część biur rachunkowych używa takich programów, przede wszystkim z uwagi na to, że księgowość elektroniczna jest sporym udogodnieniem dla pracy księgowej, a także wygody przedsiębiorcy. Wśród wielu funkcji w e-księgowości znajdują się: umiejętność szybkiego i sprawnego wystawiania, przekazywania, a także zbierania dowodów księgowych, zmian planów kont, szybkiego podglądu finansów lub wglądu w informacje o składkach i podatkach ZUS. Przeważnie program e-księgowości jest przystępny w obsłudze, a wszystkie aktualizacje pilnują, by program był zawsze zgodny z obowiązującymi przepisami.
Jak współpracować z księgową?
Metody współpracy z księgową są różne. W wypadku ogromnych przedsiębiorstw, w któ®ych jest wiele generowanych danych księgowych, najbardziej sprawdza się zatrudnienie księgowej (lub nawet powołanie całego działu księgowego) na etat. W przypadku średnich i mniejszych przedsiębiorstw przeważnie używaną praktyką jest załatwianie księgowości, korzystając z usług profesjonalnego biura rachunkowego. Niezbędne we współpracy z księgową jest określenie narzędzi, z których będą używać obie strony, by w bardzo szybki sposób przesyłać dokumenty i wszelkie działania księgowe. W księgowości trzeba pilnować terminów, z uwagi na to wszelkie dokumenty, za każdym razem kompletne i jak najpoprawniej opisane muszą trafiać do księgowej w odpowiednim terminie. Ponadto niezbędna jest także sprawna komunikacja. Elementem komunikacji wpływającym na jak najlepszą współpracę, na który trzeba zwrócić uwagę jest dobry przepływ informacji. Księgowa musi mieć dostęp do elementarnych danych finansowych i sytuacji przedsiębiorstwa, by móc rzetelnie wykonywać swoją pracę.